توپاز چیست ؟
واژه ای سانسکریتی به معنی آتش که به عنوان یک سنگ سخت و نیمه قیمتی شناخته می شود. سنگی با رنگبندی گوناگون که اغلب به رنگ شیری روشن یافت می شود اما رنگ طلایی و زرد آن نیز در طبیعت وجود دارد. توپاز از مدت ها پیش تاکنون به عنوان سنگی قیمتی و با ارزش شناخته می شده است.
بسیاری از تمدن های باستانی معتقد بودند که توپاز توسط خورشید لمس شده است و به رنگ زرد در آمده است. در توصیف باغ عدن در کتاب مقدس چندین بار به نام آن اشاره شده است. مصریها سنگ توپاز را سمبل خورشید میدانند، یونانیان باستان بر این اعتقاد بودند که این سنگ باطلکننده سحر و جادوست. رومیان اعتقاد داشتند که این سنگ افزایشدهنده هوش و وفاداری است و برای درمان خونریزی و آسم نیز از آن استفاده میکردند. در برزیل توپاز به سمبل دندانپزشکان تبدیل شده است.
برای مدت طولانی مردم به توپاز به عنوان سنگ قیمتی زرد رنگ می نگریستند اما با شروع مطالعات اختصاصی در مورد توپاز دانشمندان متوجه شدند که توپاز به رنگ های قرمز، آبی و حتی چند رنگ دیگر نیز قابل مشاهده است معادن این سنگ در کشورهای سریلانکا، برزیل، مکزیک، آمریکا، برمه، استرالیا، ژاپن، روسیه، ایرلند شمالی و حتی در کشور خودمان نیز وجود دارد.
ترکیب شیمیایی این سنگ آلومينيوم فلور و سیلیکات بوده و امکان سنتز مصنوعی آن نیز وجود دارد. سنگ توپاز گوهری شفاف تا نیمه شفاف با جلای شیشه ای می باشد. این گوهر دارای ناخالصی های کریستالی و گاه به شکل ستاره دنباله دار است. نحوه تشکیل توپاز بیشتر بدین صورت است که در مراحل آخر سرد شدن ماگما تشکیل می شود و تبلور می یابد و اکثرا با کانیهای تورمالین، کاسیتریت، آپاتیت، فلئورین و بریل همراه است. بستر رودخانه ها، ریولیت ها و سنگهای پگماتیت دانه درشت می توانند حاوی بلور های این گوهر باشند. این کانی را که جواهر شناسان مردم عادی با اسم آن بخوبی آشنایی دارند اغلب با سیترین (نوعی کوارتز) و یا محصولات سنتز شده و شیشه اشتباه می گیرند. درواقع سیترین نوعی کوارتز و از خانواده آمیتیست است که با حرارت زیاد تبدیل به رنگ زرد در می آید و به غلط توپاز طلایی نامیده می شود. به همین دلیل برای تمایز آن گاهی آنرا "توپاز گرانبها” می خوانند.
توپاز یکی از محبوبترین سنگهای قیمتی جهان به همراه زمرد، الماس و یاقوت است.
این سنگ در گستره وسیعی از رنگها موجود است اما رنگ طلایی - زرد آن که به توپاز سلطنتی مشهور است گران تر از بقیه رنگ ها است . توپاز در رنگ آبی محبوبترین عضو در میان خانواده توپاز به شمار می اید که این به خاطر درخشش و رنگ قابلتوجه آن است. همچنین توپاز یکی از محبوبترین شهرهای تگزاس در ایالت تگزاس از ایالات جنوبی ایالاتمتحده است. در واقع توپاز گوهر این ایالت است هر ایالتی در آمریکا یک گوهرسنگ را به عنوان نماد دارند.
اگرچه رنگ آبی با بسیاری از سنگهای جواهر مانند ، تانزانیت، لالیت، لاپیس، آکوامارین وغیره در دسترس است، اما هیچکدام از سنگهای قیمتی ذکر شده برای استفاده روزمزه جواهر آلات مثل استفاده درقالب حلقهها کامل نیستند، زیرا آنها سختی کامل را به اندازه توپاز در اختیار ندارند.
توپاز آبی رنگ دارای سختی ۸ در مقیاس موس است که آن را به یک گوهر برجسته برای استفاده روزانه از سنگهای رنگی تبدیل کرده است. یک مجله معروف صنعت توپاز را در جایگاه دوم بین همه سنگهای قیمتی و یاقوت را در موقعیت اول قرار داده است .
توپاز یکی از سختترین سنگهای قیمتی زمین است . این ماده به عنوان یک ماده معدنی کریستالی در سنگهای گرانیت مختلف و جریانهای گدازه به وجود آمدهاست . توپاز ، در حالت طبیعی ، معمولا ً بیرنگ و شفاف است . حضور ناخالصیها و کروم باعث تغییرات رنگی میشود که از رنگهای زرد کمرنگ ، قهوهای و خاکستری به رنگهای سبز ، بنفش و صورتی تغییر میکند . بیشتر مکانهایی که توپاز در آن استخراج میشود آلمان، نیجریه، جمهوریچک، ایتالیا، نروژ ، سوئد، پاکستان، افغانستان، ژاپن و برزیل است . توپاز میتواند در کریستالهای عظیم و بینقص پیدا شود که میتواند مثل سنگهای عظیم قیمتی که میتواند هزاران قیراط وزن داشته باشد .
تنها منابع طبیعی توپاز سفید در سریلانکا یافت میشوند . مهم ترین نکته ای که باید در اینجا ذکر کنیم این است که توپاز در رنگ آبی طبیعی بسیار کمیاب است . توپاز آبی موجود در بازار عمدتا با پرتودهی و گرما تولید می شود.
انواع رنگ های سنگ توپاز
تفاوت رنگ ها در این گوهر به علت تفاوت فلزات رنگ زا در مکان های مختلف دنیا می باشد. از انواع رنگ سنگ توپاز می توان به بی رنگ، آبی، صورتی و قهوه ای گیلاسی اشاره کرد
توپازهای آبی (Blue topaz)
توپاز آبی آسمانی : اسکای توپاز ، روشن و ظریف است و به رنگ آسمان در روز بدون ابر شباهت دارد . این گوهر برای کسانی که رنگهای روشن و فضاهای آزاد را دوست دارند ، خوشایند است . از لحاظ فنی ، توپاز اسکای یک توپاز سفید است است که در معرض اشعههای گاما یا الکترون قرار گرفتهاست تا رنگ گوهر را به رنگ آبی روشن تغییر دهد.
بدون شک توپاز آبی آسمانی اسکای امروزه یکی از ارزانترین گوهرها در بازار است. رنگ مطبوع و بلند آن ظاهر آکوامارین را به شما میدهد اما با در قیمت بسیار مناسب. حدود قیمت توپاز آبی آسمانی بین 0.50 تا 2 دلار در ازای هر قیراط است. بازار مصرف کنندگان توپاز های روشن ، اروپا است.
شتاب دهنده خطی در انرژیهای بالا برای سرعت بخشیدن به الکترونها استفاده میشوند . الکترونها با عبور از الگوی زیگزاگی شکل منحرف می شوند بنابراین کل نمونه در معرض پرتوی الکترونی قرار میگیرد. این روش پیچیده، گرانقیمت برای ساخت، پر هزینه برای اجرا و باید به خوبی محافظت شدهباشد. مهمتر از آن، گرمای بیش از حد تولید شده در طول فرآیند دلیل نگرانی عمده است زیرا گرمای زیاد میتواند موجب ترک برداری نمونه بشود. در طول این فرآیند تابش ، نمونهها اغلب با آب سرد خنک می شوند. به خاطر نفوذ کم، گرمای بیشتری در سطح وجود دارد. عمق نفوذ میتواند افزایش یابد اما میتواند منجر به رادیواکتیویته بالا شود. تنها فایده استفاده ازالکترون این است که برای تولید این رنگ نیاز به دز بسیار بالایی است که با استفاده از الکترون می توان آن را در زمان قابل قبولی تولید کرد در حالی که در مورد اشعه گاما برای رسیدن به این سطح از انرژی، ممکن است چند ماه طول بکشد.
توپاز سوییس یکی از زیباترین و مشهورترین اعضای خانواده توپاز است. قیمت از ۱.۵ دلار در هر قیراط شروع میشود. بازارهای اصلی مصرفکننده آبی سویسی، آمریکا، آسیا و اروپا هستند.
توپاز آبی لندنی : توپاز آبی لندنی یک توپاز سفید است که در یک رآکتور هستهای قرار گرفتهاست تا رنگ را به آبی اشباعشده و عمیق تبدیل کند . بسیاری از آنها وقتی از زوایای خاصی دیده میشوند ، کمی رنگ متمایل به سبز دارند.
نوترون که در رآکتور هستهای تولید میشود نیز میتواند رنگ کریستال خالص توپاز را نیز تغییر دهد . آنها نفوذ فوقالعادهای دارند، بنابراین هیچ مشکلی برای گرم کردن سطح و رنگ تولید شده توسط نوترونها عمیق و یکنواخت وجود ندارد. رنگ تولید شده توسط نوترونها اغلب تیره تر از آنهایی است که توسط الکترونها تولید میشوند. به همین دلیل است که توپاز لندن " Inky " و " Steely " نیز نامیده میشود.
در مورد رنگ آبی، رنگ آبی اشباع شده بیشتر به این دلیل که دقیقا ً شبیه تانزانیت است، ارزش بیشتری دارد. بنابراین، توپاز آبی لندنی به عنوان ارزشمند ترین اعضای خانواده توپاز در نظر گرفته میشود . قیمت توپاز آبی لندنی از ۲.۵ دلار در هر قیراط شروع میشود . بازارهای مصرفی این سنگ آبی تیره اروپا، آمریکا و استرالیا هستند.
توپاز آبی لندنی پر جستجو ترین گوهر گران قیمتی در گوگل است . دلیل آن چیست ؟ جواب درخشش زیبا توپاز آبی لندنی است که آن را به گوهر غیرقابل جایگزینی تبدیل کرده که هیچ جایگزینی به جز یاقوت کبود ندارد. و خوب ما میدانیم که چقدر یاقوت کبود میتواند هزینه داشته باشد.
توپاز آبی لندنی تیرهتر از همه توپاز های آبی ممکن است. توپاز آبی به صورت طبیعی به شکل توپاز سفید (شیری رنگ) است و همین توپاز سفید است که از آن برای ساخت انواع توپاز های آبی استفاده می شود.
فعالیت شرکت تابش پرداز پگاه در زمینه توپاز
حرارت دادن (Heat)
هدف از این کار، به وجود آوردن رنگ صورتی (در طبیعت کمیاب) از سنگ هایی که به رنگ زرد، نارنجی یا قهوه ای هستند. این تغییر رنگ دارای دوام بوده و رنگ آن تغییر نمی کند. تشخیص آن ناممکن است.
پرتو افکنی (Irradiation)
هدف ازاین روش،تولید سنگ های آبی تیره توپازاست،چون درطبیعت این کانی به رنگ آبی کم رنگ یافت می شوداین تغییررنگ دارای دوام بوده ورنگ آن تغییر نمی کند،معمولا غير قابل تشخیص است.
انتشار رنگ در سطح سنگ (Diffiusion)
هدف از این روش، تولید رنگ های متفاوتی مانند قرمز، سبز و آبی است. دوام ندارد به دلیل این که رنگ در سطح سنگ انتشار یافته قابل تشخیص است.
پوشش سطحی (Surface Coationg)
هدف از این روش، تولید رنگ های رنگین کمانی برای سنگ توپاز آتشین (fire topaz) است . این روش دوام نداشته و با خراش دادن روی سطح سنگ قابل تشخیص است.
خدمات ما در این زمینه
فراوری رنگ سنگ های زینتی
افزایش و تغییر رنگ سنگ توپاز و انواع دیگر سنگ های زینتی
فروش توپاز و انواع دیگر سنگ های زینتی
به صورت راف یا تراش خورده، از برزیل، نیجریه و تایلند